Bir ilişkide en sık sorulan ama en az dürüstçe cevaplanan sorulardan biridir bu. “Onu biraz değiştirsem her şey daha iyi olmaz mıydı?” “Beni daha çok anlasaydı, daha düzenli olsaydı, daha az konuşsaydı, daha çok ilgilenseydi…”

Bu sorunun kısa cevabı şudur; Hayır, partnerinizi istediğiniz gibi biri olması için değiştiremezsiniz.

Ama bu cevabın arkasındaki psikolojik gerekçeyi anlamadan, bu “hayır” çoğu kişide hayal kırıklığı ve öfke yaratır. O yüzden önce şuradan başlamak gerek; Neden partnerinizi değiştirme ihtiyacı duyuyorsunuz?

Çoğu zaman partnerimizin bazı davranışları bizi rahatsız eder. Arkadaş ortamında konuşma tarzı hoşumuza gitmez. Eve geldiğinde kıyafetlerini gelişi güzel bırakması bizi sinirlendirir. Bizim için önemli olan şeyleri önemsememesi içimizi kırar.

İlk bakışta bunlar “küçük” meseleler gibi görünür. Ama aslında bu isteklerin altında çok daha derin bir ihtiyaç yatar; onaylanma ve takdir edilme ihtiyacı.

Partneriniz sizin istediğiniz gibi davrandığında ne olur?
– Kendinizi daha doğru hissedersiniz.
– Seçiminizin doğru olduğuna dair içiniz rahatlar.
– Başkalarının gözünde de “iyi bir ilişki” yaşadığınıza inanırsınız.

Yani mesele çoğu zaman partnerinizin davranışı değil, sizin kendinizle ve seçimlerinizle ilgili hissettiğiniz güvendir.

Burada çok kritik bir nokta var. Siz, kendinizi onaylamak ve değerli hissetmek için partnerinizin değişmesine ihtiyaç duyuyorsanız, ilişkinin yükünü farkında olmadan onun omuzlarına bırakıyorsunuz demektir. Bu da zamanla ilişkide güç mücadelesi yaratır. Çünkü değişmesi beklenen taraf hep diğeridir. “Sen değişirsen ben rahatlarım.” “Sen düzelirsen ilişki yoluna girer.”

Oysa bu beklenti gerçekçi değildir ve uzun vadede hem sizi hem de ilişkinizi yorar. Bir insan, baskıyla değişmez. Eleştirilerek dönüşmez. Beğenilmediği hissettirilerek gelişmez. Aksine, sürekli değiştirilmek istenen kişi zamanla şunu hissetmeye başlar; “Olduğum halimle yeterli değilim.” “Ben ben olduğum için sevilmiyorum.”

Bu his, ilişkide savunmayı, geri çekilmeyi ya da pasif direnişi beraberinde getirir. Sonra da çiftler şu cümleyle karşıma gelir; “Artık eskisi gibi değil, bana karşı kapandı.”

Aslında kapanan şey, kişinin kendisi değildir; olduğu haliyle kabul görmediği yerde kendini korumaya almasıdır.

Şunu net bir şekilde söylemek gerekir; Sizin kendinizi onaylamanız, doğru seçim yaptığınıza inanmanız ve değerli hissetmeniz için partnerinizin değişmesine gerek yoktur. Bunlar, başkasından alınacak şeyler değildir. Bunlar, kişinin kendi iç dünyasında inşa etmesi gereken duygulardır.

İlişkide sağlıklı olan şudur; Partnerinizle bazı davranışlar hakkında konuşabilirsiniz. Sınırlarınızı ifade edebilirsiniz. Sizi zorlayan noktaları dile getirebilirsiniz. Ama bunu yaparken hedefiniz “onu dönüştürmek” değil, kendinizi dürüstçe ifade etmek olmalıdır. Çünkü ilişki; birini kendinize benzetme alanı değil, iki farklı insanın yan yana durabilme becerisidir.

Eğer bir ilişkide sürekli şu cümleler dolaşıyorsa:
“Böyle olmasan daha iyi olurdu.”
“Biraz değişsen her şey düzelecek.”
“Benim dediğim gibi yapsan sorun kalmaz.”

Burada dönüp şu soruyu sormak gerekir;
Ben bu ilişkide neyi başkasının üzerinden çözmeye çalışıyorum?

İlişkinizin ve sizin daha mutlu, daha keyifli ve daha dengeli olması için; onay ve takdir ihtiyacınızı sadece partnerinizden beklemekten vazgeçmeniz gerekir. Bu ihtiyaçları farklı kaynaklardan, özellikle de kendi içinizden karşılamayı öğrenmek şarttır. Çünkü sağlıklı ilişkiler, “seni değiştirdim” diye değil, “Olduğun halinle seni gördüm” diyebilen iki yetişkin arasında kurulur.