Gaslighting bir tür psikolojik istismardır. Gaslighting kavramı içinde en az iki kişiyi barındırır.
Bir tanesi gaslighter, yani bu psikolojik şiddeti uygulayan kişi.
Diğeri de, kurban.
Psikolojik şiddet uygulayan kişi (gaslighter) karşısındaki kişiye (yani kurbana) yaptığı manipülasyonlar sonucunda gerçeklik algısını sorgulamasına neden olur ve kurbanın kendisine dair ve etrafına dair algısını değiştirmeye yönelik ilişki kurar. Bu ilişki biçimi oldukça örseleyicidir ve neredeyse tek taraflıdır. Çünkü, sadece gaslighter'ın sözünün geçtiği, kurbanın paralize olduğu bir ilişki biçimidir. Bu tip ilişkiler gerek iş yaşamında gerek romantik ilişkilerde kendisini gösterir.
Romantik ilişkilerde gaslighting kendisini nasıl gösterir?
Romantik ilişkilerde, partnerlerden birisi diğerini sürekli olarak değersizleştiği, manipülasyonlar yaparak gerçeklik algısını değiştirip yönettiği şekilde meydana gelir. Gaslighter yani psikolojik şiddet uygulayan kişi, partnerini aşağılayarak oldukça yetersiz hissetmesine sebep olur. Değersiz ve yetersiz hissederek de, kurban aslında kendisine psikolojik şiddet uygulayan kişiye daha bağımlı hale gelir. Kendisine dair özgüveni düştüğü, inancını kaybetmesinden dolayı, ilişki söz sahibi olamaz ve partnerine (psikolojik şiddet uygulayan kişiye) sağlıksız bir şekilde bağlılık gelişir.
Gaslighting uygulanan ilişki ne kadar sürer?
Çok ilginçtir ki, partnerine psikolojik şiddete maruz kalan kişi, bu düzlem üzerinden ilişki geliştirdiği ve ast-üst ilişkisi kurduğu için, bunu normalize eder ve sanki sağlıklı bir ilişki "onun dediği gibi olmak zorunda" hissine kapılır. Özgüveni düştüğü, manipüle edildiği ve kendisini yetersiz bir yere konumladığı için, partneri "hatasız" bir kişi olduğundan eğer kendisinin değişirse ilişkilerinin doyurucu bir hal alacağına inancı gaslighter'ı tarafından oluşmuştur. Bu, tam olarak psikolojik şiddet uygulayan partnerin kurbanın gerçeklik algısını değiştirmiş olmasından kaynaklanır. O nedenle, bunun normal olduğuna inanmış olan kurban, uzunca bir süre ilişkiyi bu şekilde yaşayabilir. Ta ki, kendisini ve ilişkisini keşfedene kadar.
Çift terapisinin etkisi nasıl olur?
Değersizlik, yetersizlik, aşağılama, tek bir partnerin söz sahibi olması, psikolojik şiddet gibi temaların olduğu ilişkilerin ivedilikle çift terapisine ihtiyacı var. Ancak bu şekilde, çiftler ilişkilerinde ters giden durumları anlar, analiz eder ve bu döngülerin daha sağlıklı olması için alana sahip olur.
Eğer sen de sana psikolojik şiddet uygulandığını ve ilişkide manipüle edildiğini düşünüyorsan, benimle iletişime geçebilirsin.